4-16 Kasım 1944 tarihinde, 86 bin Ahıskalı Türk, Sovyetler Birliği lideri Josef Stalin ve İçişleri Bakanı Lavrenti Beriya’nın emriyle, vatanlarından Orta Asya’da Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan’a sürgün edildiler. Bir ay süren sürgün sırasında, 17 bin Ahıskalı kadın, çocuk ve 2. Dünya Savaşı’ndan dönen yaralı gaziler soğuk, hastalık ve açlıktan hayatlarını kaybettiler…
Sürgünden önce, 40 bin Ahıskalı Türk, Sovyetler Birliği Ordusu saflarında Nazi Almanyası’na karşı cephelerde savaşıyordu. Bu savaşta 26 bin şehit veren Ahıskalılar’dan, sağ kalıp vatanlarına dönmeyi başaranlar da Stalin tarafından yurtlarından sürülerek, Orta Asya’ya gönderildiler. Bu acıları yaşayan nesil hâlâ hayatta. Bu yaşananları unutmamız mümkün değil…
1989-1990 yıllarında Özbekistan’ın Fergana ve Taşkent vilâyetlerinde meydana gelen acı olaylardan sonra 100 bin Ahıskalı Türk, Bağımsız Devletler Topluluğu’na üye olan
12 ülkenin 4267 yerleşim birimine dağıtıldı…
2004 yılında Rusya Federasyonu’nun Krasnodar bölgesinde yaşayan Ahıskalı Türkler, ABD’ye göç etmek zorunda kaldılar…
2010 yılında ise Kırgızistan’da yaşayan Ahıskalı Türkler de saldırılara maruz kaldılar…
Sayıları yaklaşık yarım milyonu bulan Ahıskalı Türkler hâlen bulundukları başta Türkiye olmak üzere, ABD, Rusya, Ukrayna, Gürcistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve BDT’ye üye diğer ülkelerde dağınık hâlde yaşıyorlar. Ahıskalı Türkler, bir taraftan kaybettikleri vatanlarına kavuşma ümitlerini yaşatırken, diğer taraftan da dil ve kültürlerini, kimliklerini korumak için büyük mücadele veriyorlar…
Ahıskalı Türklerin Gürcistan’a dönme meselesi, 1999 yılında Gürcistan’ın Avrupa Konseyine üye olması ile gündeme geldi. Gürcistan Hükûmeti, uluslararası hukuk kurallarına göre Ahıskalıları 2012 yılına kadar topraklarına kabul etmeyi taahhüt etti…
Ancak Gürcistan bu konuda samimi davranmıyor. Dönmek isteyenlere olmadık engeller çıkartıyor, Ahıska’ya dönülmemesi için elinden geleni yapıyor. Uluslararası kurumların Gürcistan’ı uyarması, bu konuya daha köklü çözümler bulması gerekir.
Muhammet İzzetoğlu
