ski
Türklerde armaya ongun veya damga denir. Her aşiretin bir ongunu; her
beyin de hususî mühür makamında bir tuğrası vardır. Bu ongun, Avrupa
Hunlarında kuş, Selçuklularda çift başlı kartaldır. Kayı boyunun damgası
iki ok ve bir yaydır. Osmanlı’da ise:
Osmanlı armasında hilâlin içinde el-Müstenedü bi-Tevfîkâti’r-Rabbâniyye ed-Devletü’l-Aliyyeti’l-Osmâniyye (Rabbânî
muvaffakiyetlere dayanan Yüce Osmanlı Devleti) yazılıdır. Armanın
sağında kırmızı Türk bayrağı; solunda yeşil hilâfet sancağı yer alır.
Bazı yeni tasvirlerde üç hilâl gözükmektedir. Halbuki orijinali
ay-yıldızlıdır.
– Bayrakların ortasındaki eliptik şekil ve kavuk, “saltanat ve hilâfeti”
– Soldaki çiçekler, “müsamahayı”
– Soldaki terazi, “adaleti”
– Soldaki kitap, “Kur’an-ı kerimi”
– Sağ ve soldaki silahlar, “orduyu”
– Güneş, “devletin büyüklüğünü”
– Güneşin ortasındaki yeşil yuvarlak ve içindeki tuğra, “en büyük Müslüman Türk hanedanını”
– Tuğranın altındaki ay, “dünyadaki bütün Müslümanların hâmisi oluşunu”
– Madalyonların asılı olduğu aksam, “köklü Osmanlı kültürünü”
– En altta asılı madalyonlar, “çeşitli milletlerden Osmanlı halkını ifade eder”
Prof.Dr.Ekrem Buğra Ekinci
