Orhun bideleri hem Türk taihinin başlangıç noktasını, hem Türk edebiyatının başlangıcını teşkil eder. Hem de Türk dilinin ilk büyük vesikası olma değerini taşır.
Şüphesiz Türk tarihi çok daha önceden başlamakta ve milattan evvelki asırlara çıkmaktadır. Ancak milletin adı olan “Türk” isminin geçtiği ilk Türkçe tarihî vesikalar Orhun kitabeleridir. Bu bakımdan bu kitabeler çok müstesna vesika durumundadır.
Türk dili bakımından ehemmiyetine gelince, Türkçenin ilk metin halinde örnekleri olmak itibariyle büyük ehemmiyeti hâizdir. Aynı zamanda Türk dilinin yapı bakımından da şaheser bir örneğini teşkil ederler.
Orhun Abideleri:
· · Türk adının, Türk milletinin isminin geçtiği ilk Türkçe metin…
· İlk Türk tarihi…
· Taşlar üzerine yazılmış tarih…
· Türk devlet adamlarının millete hesap vermesi, milletle hesaplaşması…
· Devlet ve milletin karşılıklı vazifeleri…
· Türk nizamının, Türk töresinin, Türk medeniyetinin, yüksek Türk kültürünün büyük vesikası…
· Türk askerî dehasının, Türk askerlik san’atının esasları…
· Türk gururunun manevi yüksekliği…
· Türk feragat ve faziletinin büyük örneği…
· Türk ictimaî hayatının ulvî tablosu…
· Türk edebiyatının ilk şaheseri…
· Türk hitabet san’atının erişilmez şaheseri…
· Hükümdarâne eda ve ihtişamlı hitap tarzı…
· Yalın ve keskin üslûbun şaşırtıcı numunesi…
· Türk milliyetçiliğinin temel kitabı…
· Bir kavmi bir millet yapabilecek eser…
· Türk dilinin mübarek kaynağı…
· Türk yazı dilinin ilk, fakat harikulâde işlek örneği…
· Türk yazı dilinin başlangıcını milâdın ilk asırlarına çıkartan delil…
· Türk ordusunun kuruluşunu en az 1250 sene öteye götüren vesika…
· Türklüğün en büyük iftihar vesilesi olan eser…
· İnsanlık âleminin sosyal muhteva bakımından en mânalı mezar taşları…
· Dünyanın bugün belki de en büyük meselesi olan Çin hakkında 1250 sene evvelki Türk ikazı…
Prof. Dr. Muharrem Ergin
