alkanlarda bir Osmanlı şehri Banyaluka, Almanlar tarafından muhasara edilir. Bunun üzerine Bosna Valisi Hekimoğlu Ali Paşa Banyaluka’ya derhal asker sevk edip, düşmanı bozguna uğratarak kuşatmayı kaldırtır. Bu savaşa iştirak eden bir mücahit şair aşağıdaki şiiri yazar. Edebiyatçı Fikri Şişko’nun bu şiiri tahlil eden yazısını sunuyoruz:
Şairin bu şiirini okuduğumuz anda kendisinin savaşa katılan bir kişi olduğu anlaşılmaktadır. Savaşa kendisi fiilen katıldığı için, his ve duygularını mısralarında dantele gibi örmüş.
Savaşı gerçek açıdan anlatıyor. Düşman ordusunun savaş hazırlıkları, sözleşmeyi bozan Alman kralının durumu, köprüler yapıp Gradişka’dan Sava nehrini geçtiklerini, Banyaluka’yı dört taraftan kuşatıp binlerce toplarla ateş açtıklarını delillere dayandırarak, duygularını anlatırken temanın özelliği farklı meydana çıkıyor.
Şair mısralarında düşmanın Banyaluka’daki Ferhadiye camiine girip, caminin minberini yıktıklarını, cami minaresinden Banyaluka’nın kalesini gözettiklerini anlatırken, şiire bütünlük kazandırmaktadır.
“Gördünüz mü Nemçe Kralı neyledi
Ahdi bozup çenge ragbet eyledi,”
mısrasında ise Alman Kralının yapılan sözleşmeyi bozmakla ihanet ettiği vurgulanırken, halkın canlarının kurtarmak için kaleye sığındıklarını, canlarının kurtarılması için Allah’a yalvarmakta oldukları ironik bir şekilde aktarılmaktadır.
Şair şiirinde Banyaluka’nın yıkımını ve Ali Paşa’nın çağrılışını anlatıyor; Ali Paşa da askerleriyle “Allah Allah” deyip düşmanı yenmeyi başardıklarını ve düşmanın Vrbas nehrine kaçışını ifade etmekte.
“Güneş doğdu Banyaluka üstüne ve tarih 1150 yazıldı huzur kondu Banyaluka üstüne” mısrasında tarih düşürülmüştür.
Görüldüğü gibi şiir akıcı bir üslup ile yazılmış, hakikati göstererek tedbirli yaklaşımı elden bırakmamıştır.
|
ŞİİR
Gördünüz mü Nemçe kralı neyledi Nâme ile cenerale söyledi Tunbazlarla köprüleri yapdîlar Tâbor ile toplar ile kalkdilar Dört yanından muhasara etdiler Günde bin top Yezerine vurdiler Ferhadiye câmi’ne girdiler Minberden kal’asına bakdilar Kal’a halkı niyaz eder Hudaya Esîr olmak bunun gibi a’dâya Feryâd eder Banyaluka kal’ası Harâb oldı şehrimizin hepisi Ali Paşa niyâz eder dostuna Seyf kuşatdı kâfirin kasdına Zabitları hep götürdü araya Yeniçeri kulları çıksın alâya Pazâr günü gülbend du’â okundu Çarh u felek dayanmadı bozuldu Anda kâfir taborını bozdilar Başsız Nemçe Vırbas suyunu yüzdüler Banyaluka şehri ve Ferhadiye Camii son savaşta Sırplar tarafından büyük bir tahribata uğradı. |
Fikri Şişko
