T
ürkçe’ye son senelerde tatsız, tuhaf ve lüzumsuz iki fiil ilâve edildi: Biri “gerçekleştirmek”, diğeri de aslında vârolan ama şimdi hemen her kelimenin sonuna ilâvesi âdet olan “yapmak” sözleri…
“Cumhurbaşkanı falanca ülkeye bir ziyaret gerçekleştirdi” veya “Filânca devlet başkanı ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi” garabetini haberlerde hemen her gün görüyor, okuyorsunuz…
“Cumhurbaşkanı falanca ülkeyi ziyaret etti” ve “Filânca devlet başkanı ile telefonla görüştü” demek varken, yani meramın düzgün bir Türkçe ile ifadesi mümkün iken işin içine “gerçekleştirmek” misâli kakafonik bir ifadeyi bulaştırmak neyin nesidir ki?
Genellikle cins isimlerden sonra yardımcı fiil olarak kullanılan ve isim ile beraber mürekkep fiil haline gelen “yapmak” sözünün yeni kullanımı da öyle… “Bitirmek” artık yok, yerini “final yapmak” aldı; “girmek” yahut “çıkmak” unutuldu, şimdi “giriş yapmak”, “çıkış yapmak” hâkim ama “okuma yapmak” diye bütün bunlardan beter bir âfet var!
Adam tez hazırlıyor, kitap yazıyor veya vereceği konferansa çalışıyor ve size göğsünü gere gere “Okuma yapıyorum” diyor! “Okuyorum” demek artık ayıp, hattâ unutulmak üzere ve hernedense okunmuyor, araştırılmıyor ama “okuma yapılıyor”…
Trafik polisi, “beklemeyiniz” yerine, “bekleme yapmayınız” diyor.
“Okumak” gibi bizatihî fiil olan kelimenin sonuna yeniden bir fiil ilave edilip, yani “yapmak” takılıp sözün “okuma yapmak” haline gelmesi, çok yakında “uyuma yapmak”, “yazma yapmak”, “dinlenme yapmak”, “gitme yapmak” ve hattâ abdeshanede “bilmemne yapmak” ifadelerini duyacağımızın müjdecisidir!
Murat Bardakçı
