O
smanlı sultanlarının otuz birincisi ve İslâm halîfelerinin doksan altıncısı. Sultan İkinci Mahmûd Han’ın oğlu olup, 25 Nisan 1823 târihinde Bezmi âlem Vâlide Sultan’dan doğdu. Mükemmel bir tahsil gördü ve iyi derecede Fransızca öğrendi. Avrupa’da yayınlanan neşriyatı yakından tâkib eden Abdülmecîd Han yenilik taraftarıydı. Babasının 1 Temmuz 1839’da vefâtı üzerine tahta çıktı.Mescidi Seâdete Çok Hizmet Etti
Mescidi seâdeti tamir ve tezyîn için Sultân Abdülmecîd Hân kadar çok para harceden ve gayret eden hiç bir kimse olmadı. Haremeyn’i tâmir için yediyüzbin altın sarf etti. Tâmir 1861’de tamam oldu. Her gün Resûlullah’a bir hizmette bulundu. Bu yolda keşf ve kerâmetleri de görüldü.
Sultân Abdülmecîd Han, Mescidi nebevînin eski şeklini, İstanbul’da Hırkai şerîf câmi’inde bulundurmak için emir buyurunca mühendis mektebi hocalarından binbaşı ressam Hâcı İzzet Efendi Medîne’ye gönderilmiştir. İzzet Efendi her yeri ölçerek elli üç defa küçültülüp bir modelini yapıp İstanbul’a gönderdi. Bu maket Sultân Abdülmecîd Hân’ın yaptırdığı Hırkai şerîf câmiine kondu.
Abdülmecîd Hân, Hücrei Nebeviyye’ye döşenmek üzere gönderdiği Kâşî tuğlalar altına kendi el yazısı ile kendi ismini zelîlâne ve hakîrâne yazmıştır. Hele Bâbüsselâm kemerine yazılmak üzere hâzırlanan yazıdaki kendisini öven kelimelerini kabûl etmeyerek, bunlar iki cihânın saltanatı Resûlullaha mahsûstur, demiştir.
Abdülmecîd Han âlim ve evliyalara çok yardım ve ihsanlarda bulunmuştur. Edhem Baba’ya İstanbul Eğrikapı civarında “Yurdluk, ocaklık” adıyla maaş tahsîs etti. Edhem Baba bu maaş ile geçindi. İşârâtü’l Kur’ân isimli eserini Sultan Abdülmecîd Hana takdim eden Hacı Torun Efendi’ye 250 kuruş maaş bağlattı.
Çok Önemli Mimari Eserler Yaptı
Sultan Abdülmecîd devrinde bir çok îmâr faaliyetleri de yapılmıştır. 1844’de bugün Galata Köprüsü olarak bilinen Mecîdiye Köprüsü’nü, 1848’te Beşiktaş’la Ortaköy arasında Küçük Mecîdiye Camii ve Ortaköy iskelesi yanında Büyük Mecîdiye Camii’ni, 1859’da Maçka ile Nişantaşı arasındaki Teşvîkiye Câmii’ni yaptırdı.
– 1851’de Şirketi Hayriyye denilen boğaziçi vapurları işletilmeye başlandı.
– 1860’ta İzmirTurgutlu arasında demiryolu yapıldı.
– 1853’de başlayan Kırım Harbi sırasında ilk telgraf hattı, İstanbul-Varna-Kırım hattı olarak döşendi (9 Eylül 1855). Bu hattın bir kısmı denizaltından gidiyordu. Kırım’dan İstanbul’a gönderilen ilk haber Malakof Zaferinden sonra, Sivastopol’ün zaptı haberi idi.
– 1853’de başlayan Kırım Harbi sırasında ilk telgraf hattı, İstanbul-Varna-Kırım hattı olarak döşendi (9 Eylül 1855). Bu hattın bir kısmı denizaltından gidiyordu. Kırım’dan İstanbul’a gönderilen ilk haber Malakof Zaferinden sonra, Sivastopol’ün zaptı haberi idi.
Osmanlı Devleti’nde telgraf hatları hızla geliştirilerek, 1870 senesine kadar yaklaşık 36.000 kilometrelik bir hat döşendi. Dünyâ devletleri arasında beşinci sıraya ulaştı. Bugünkü Beykoz Kasrı (1854) ve Küçüksu Kasrı (1856), Dolmabahçe Sarayı (1856), Sultan Abdülmecîd’in saltanatı zamânında yaptırılmıştır. Ayrıca İstanbul’un bir çok yerinde çeşmeler yaptırıp, eski eserleri tamir ettirmiştir.
Annesi Bezmi âlem Vâlide Sultan, 1845’de Yenibahçe’de Gurebâ Hastahânesi’ni, Dolmabahçe’de Vâlide Camiini, Bakırcılar’da Bâyezîd Kulesi önünde büyük sultanî Lisesi’ni ve bir çok mescid ve çeşme yaptırmıştır.
25 Haziran 1867’de vefat etti. Atası Yavuz Sultan Selim Han’ın türbesinin yanına defnedildi. Türbesinin yüksekliğinin Yavuz Sultan Selim türbesinden yüksek olmamasını vasiyet etti.
