merika Birleşik Devletleri mozaik bir ülkedir. Mozaiklerin daniskasıdır. Mozaiklerin şahıdır.
Yetmişiki milletten insan. Zaten keşfinden sonra Avrupa’nın tek bir ülkesinden değil, pekçok ülkesinden insanlar gelip yerleşmiş. Beyaz adam, “beyaz” ama farklı tonlarda beyaz… Devletin kuruluşundan sonra bu gelişler hız kazanmış. Yirminci asırda daha da hızlanmış. Gelenler valizlerinde eşyalarıyla birlikte dillerini, dinlerini, âdetlerini, zevklerini, yemeklerini getirmişler, ortalığa saçmışlar.
Ama ülkenin, devletin sloganı nedir? Okullarda her sabah derslerden önce, ayrıca müsamerelerden, toplantılardan önce, spor müsabakalarından önce, devlet kurumlarında oturumlardan önce, resmî, yarı resmî pekçok toplantıdan önce herkes ayağa kalkar, bayrağa doğru döner, sağ el kalbin üstüne konur, hep bir ağızdan bayrağa ve devlete bağlılık yemini edilir.
Metin şöyle: “Amerika Birleşik Devletleri’nin bayrağına ve o bayrağın temsil ettiği, Allah’ın koruyuculuğunda, bir ve bölünmez, herkese adalet ve hürriyet sunan cumhuriyete bağlı kalacağıma ant içerim.”
1892 yılında yazılmış bu metin.Ve ABD resmî devlet mührünün üzerinde yazan Latince bir cümle vardır: E pluribus unum. “Çok şeyden meydana gelen tek şey.” Yani bu da demektir ki, dünyanın her yerinden insanlar gelmiş, burada “bir millet” olmuştur.
Dünyanın bu bir numaralı mozaik devleti “biriz, tekiz, bütünüz, yekpâreyiz” diye çırpınıyor. Biz aynı topraklar üzerinde bin küsur yıldır, sarmaşık dalları gibi birbirine sarılmış, dolanmış, iç içe geçmiş, kokusu, rengi, gölgesi birbirine karışmış bir millet olduğumuz halde; hâlâ “biriz, tekiz, bütünüz, yekpâreyiz” diyemeyip “mozaikiz” ısrarındayız, “halk” diyemeyip “halklar” terânesini tekrardayız. Allah bize akıl fikir versin!
Ayşe Göktürk Tunceroğlu
