öprülü Mehmet Paşa, 85 yaşında savaştan dönüyor ve
hastalanıyor. V. Mehmet’i evlâdı gibi seviyor. Hatta son günlerde “ben Padişahımızla görüşmek istiyorum” diyor.
Ama gidip konuşacak hali yok. Padişaha gidiyorlar, diyorlar ki, “Padişahım sen buna çok değer veriyorsun,
devleti salladı ama yerine oturttu. Mutlaka sana söyleyecekleri varmış”. Osmanlı tarihinde padişahın sadrazamın evine
gidip de ondan öğüt aldığı, yok böyle bir şey.
Köprülü Mehmet Paşa, V. Mehmet’e “Padişahım benim ömrüm bitti” diyor, “fakat tecrübelerimin size geçmesini
istiyorum.” Dört madde sıralıyor. Bugünkü devlet adamları bu dört maddeyi
uygulasalar adam olurlar.
Birincisi şu: “Kadınlara”
diyor “kalbinizi sonuna kadar açın, ama
devlet işlerine sakın karıştırmayın”.
İkincisi diyor ki: “Devletin başındasınız, etraf düşmanlarla dolu, her an bir düşman size
hücum edebilir, içerde de isyan çıkabilir. Bunu kolay önleyebilmeniz için
hazinenizin dolu olması lâzım”, yani bugünkü manayla ekonominizin sağlam
olması lazım diyor.
Üçüncüsü: “Bu
millet padişahını başında görmeye alışmıştır. Padişahların milletin içine
çıkmamasından beri devlete milletin arası kopmuştur. Siz diyor zaman zaman
halkın içine girin, savaşlara iştirak edin. O zaman milletle devlet bir araya
gelir ve gücünüz üç misli artar” diyor.
Dördüncü tavsiyesi: “Benim oğlum Fazıl Ahmet Paşa medreseden mezun, fakat ben onu çok iyi
yetiştirdim” diyor. “O bir mükemmel
devlet adamıdır. Tahkik edin, araştırın, eğer münasip görürseniz gelin onu
sadrazam yapın” diyor. Osmanlıların en büyük sadrazamlarından biridir Fazıl
Ahmet Paşa ve en uzun süre iktidarda kalan birisidir. Bunları, bugünün
ölçülerine göre, devlet adamınıza kabul ettirebilirseniz mesele hallolur.
Mehmet Turgut
