Ç
inlilerin Sincan Uygur Özerk Bölgesi olarak adlandırdıkları bölgenin asıl adı Doğu Türkistan’dır. Türkistan: Orta Asya’da batıda Hazar Denizi ve Aşağı Volga’dan başlamak üzere doğuda Moğolistan’daki Altay Dağlarına, güneyde Kopet – Hindukuş – Kuenlun dağlarına, kuzeyde Aral ve Balkaş göllerinin ötesinde Kırgız bozkırına kadar uzanan yüzölçümü 6 milyon km’den geniş coğrafi bölgedir. Doğu Türkistan da bu bölgenin bir parçasıdır.
Türkistan ilk olarak Batı ve Doğu olmak üzere ikiye bölünmüştür. Batı Türkistan Ruslar tarafından parçalanarak, küçücük devletlere bölünerek asırlarca işgal edilmiştir. Bu bölgedeki siyasi baskılar ve ekonomik sömürü Sovyetler Birliğinin dağılmasına kadar fiilen sürmüştür. 1990 sonrasında Türkistan’ın parçaları olan Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Kazakistan Cumhuriyetleri bağımsızlıklarına kavuşmuş olmalarına rağmen hala sömürü, anti demokratik uygulamalar ve siyasi baskılar devam etmektedir.
Çünkü; Ruslar çekilse de onların uşaklığını yapan eski komünist sistemin kalıntıları bu Türk Cumhuriyetinde hala iktidardadırlar. “Türkistan Birliği” fikri yerine her cumhuriyetteki diktatör kendi tiranlıklarını sürdürme uğruna milli ruh ve şuurun gelişmesine sürekli engel olmaktadırlar.
Doğu Türkistan ise maalesef hala Çin işgali altındadır. Ağır siyasi baskı ve ekonomik sömürü en acımasız bir şekilde sürdürülmektedir. Özel mülkiyet hakkı kısıtlandığı gibi Doğu Türkistan’ı Çinlileştirme politikası uğruna Uygur Müslüman Türklerin çocuk edinmeleri yasaklanmıştır.
Hamile kadınların zorla yapılan kürtajlarla çocukları alınıp; kısırlaştırma yoluna gidiliyor. Uygur Türkleri dini faaliyetleri de engellenmektedir. Son günlerde bu baskıların daha da arttığına şahit oluyoruz.
Doğu Türkistan: Türkistan’ın Bir Parçasıdır
Doğu Türkistan’ı daha yakından tanımak için şu bilgi notunu paylaşmak istiyorum: Sincan Uygur Özerk Bölgesi yani Doğu Türkistan; 1,6 milyon kilometrekare ile Türkiye’nin yaklaşık 2,5 katı büyüklüğünde bir bölgedir. Bölgede 22 milyon dolayında insan yaşamaktadır. Alan çok geniş olmasına rağmen nüfus alana göre çok azdır.
Uygurlar başta olmak üzere bölgede Han, Kazak, Hui (Hanlı Müslüman), Kırgız, Moğol gibi birçok etnik kökenden insan bulunmaktadır. Farklı etnik kökenler nedeniyle bölgede 41 farklı dil konuşulsa da resmi dili Uygurcadır. Zaten 20. yüzyılda Türkiye’ye göç etmiş Orta Asya Türk halklarının da çoğu Çin esaretinden kaçmıştır.
Bölgede 1930’larda patlak veren isyanlar 1933’de Kaşgar’da Birinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti (Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti)’nin ilanıyla sonuçlanmıştır. Kısa süreli Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti’nin ardından Çinli bir savaşbeyi olan Sheng Shicai Doğu Türkistan’ın kontrolünü ele geçirmiştir.
1944-1949 arasında Sincan’ın kuzeyinde bugünkü İli Kazak Özerk Bölgesi’nde Sovyetler Birliğinin desteğiyle İkinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti kurulmuştur. Doğu Türkistan Cumhuriyeti 1949’da Halk Kurtuluş Ordusu’nun Sincan’a girmesiyle birlikte sona ermiştir.
1954’de kurulan Sincan Üretim ve İnşaat Kolordusu bölgenin Hanlaştırmasına yardımcı olmaktadır. 1 Ekim 1955’te Sincan Eyalet statüsünden çıkarılarak Özerk Bölge olarak ilan edilmiştir. Ancak bölge hala Çin işgali ve sömürüsü altındadır.
Doğu Türkistan’da İşgal, Sömürü ve Baskılar Bitmek Bilmiyor
Bir yanda işgal ve sömürü diğer yandan ağır baskı ve etnik arındırma baskıları devam ediyor. Son yıllarda bölgeyi Çinlileştirme ve asimile politikaları acımasız bir şekilde sürdüren Çin’in uyguladığı devlet politikasına karşı direnen Uygur Türklerine yönelik toplu katliamlar uygulanmaktadır. İnsanın kanını donduran baskı ve zulme dünya ise maalesef seyirci kalmayı sürdürüyor.
2009 yılının temmuz ayında çok sayıda kişinin ölümüne yol açan büyük çatışmaların acıları dinmeden 2012 yılında yeniden kanlı çatışmalar yaşandı. Uygurlar ile Han Çinlileri arasında Çin devletinin kışkırtmaları sonucu yaşanan kanlı çatışmalarda binlerce Uygur Türkü katledilmişti. Bu olaylar Doğu Türkistan’daki Çin devlet terörünü gün yüzüne çıkarmıştı.
Doğu Türkistan’da son çıkan olaylarda 35 kişi öldü ve çok sayıda sivil tutuklandı. Geçmiş yıllarda Çin ordusu tarafından gerçekleştirilen saldırı ve toplu katliamların bir benzerinin tekrar edileceğinden endişe ediliyor.
Çin Komünist Partisi’nin yayın organlarından Huanqiu Shibao’da yer alan görüşe göre, “Devlet politikalarına karşı direnen Doğu Türkistanlı unsurlar, İslamcı teröristlerdir”. Çinliler dünya kamuoyunu bu yalan ve yanlış bilgilerle atlatmaktadır.
Bölgede yaşanan olaylarla ilgili haberler, Çin devletinin sıkı süzgecinden geçerek yayınlandığı için dünya kamuoyu yaşanan gerçeklerden haberdar değildir.
Kısacası Doğu Türkistan’da her an yeni olaylar çıkabilir ve toplu katliamların yaşanabileceği endişesi hakim…
Türk hükümeti, olayların büyümemesi için Uluslararası Toplum nezdinde girişimlerde bulunmalıdır. Çünkü; Doğu Türkistan’da yaşananlar bizi kaygılandırmaktadır.